Gặp chú Hoàng Minh Phương (Kháng Chiến)

Phóng viên trẻ Mai Kiều Sơn - người đang cùng Nhà xuất bản Quân đội làm sách về các vỵ tướng đầu tiên của QĐNDVN,sẽ xuất bản vào 22-12-2014 - gửi cho Trần Kiến Quốc một bức ảnh tư liệu lịch sử  rất quý  về cuộc gặp gỡ của Chủ tịch Mao Trạch Đông, các vỵ lãnh đạo Đảng, Nhà nước Trung Quốc với Đoàn  đại biểu Quân đội ta do Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm trưởng đoàn vào tháng 10-1962 tại Bắc Kinh. Trong đó có Đại sứ Trần Tử Bình. 
Kiến Quốc đã đưa bức ảnh này vào blog "Đại gia đình 99 Trần Hưng Đạo" và nhắc  liên hệ với chú Hoàng Minh Phương (có mặt trong ảnh).  

Tôi  gọi điện cho chú, báo có một bức  ảnh rất quý, sẽ đến thăm và tặng chú nhân dịp năm mới. Chú  rất mừng, hẹn sớm gặp nhau. Khi được biết trong ảnh có thiếu tướng Trần Quý Hai, chú nhắc xin thêm một tấm cho cô Huệ, gia đình đang thu thập tài liệu chuẩn bị làm sách về Trung tướng Trần Quý Hai. Gia đình ta và gia đình chú Trần Quý Hai, cô Huệ là  láng giềng thân thiết từ cuối những năm 1950 nên tôi coi việc đó là nghĩa vụ.
Ngày 29-12-2012,  ghé thăm chú Hoàng Minh Phương. Khi ngắm bức ảnh chú nhớ lại từng người trong mà chú có dịp tiếp xúc. 
Hàng đầu (từ phải qua): Thủ tướng Chu Ân Lai, Đại sứ Trần Tử Bình, Chủ tịch ĐCSTQ Mao Trạch Đông, Đại tướng Võ nguyên Giáp; Thượng tướng, Tổng tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng; Chủ tịch Trung Quốc Lưu Thiếu Kỳ, Chủ tịch Quốc hội  Trung Quốc, nguyên soái Chu Đức.
Hàng thứ hai (từ trái qua): Nguyên soái Diệp Kiếm Anh; Đặng Tiểu Bình, các tổng tham mưu phó QĐNDVN: Thiếu tướng Trần Sâm, Thiếu tướng Trần Quý Hai, Thiếu tướng Hoàng Văn Thái.
Hàng cuối sau Chủ tịch Mao Trạch Đông là chú Hoàng Minh Phương; sau Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Đại tướng La Thụy Khanh, Tổng tham mưu trưởng Quân đội Trung Quốc cùng ba cán bộ của Bộ Quốc phòng Trung
Quốc.
Có điều đáng chú ý  trong tấm ảnh này là bàn tay trái của Chủ tịch Mao Trạch Đông nắm bàn tay Đại tướng Võ Nguyên Giáp, chứng tỏ một mối quan hệ con người thân tình của Chủ tịch Mao Trạch Đông đối với các bạn Việt Nam.
Đối với chú Phương đây là một tấm ảnh rất quý, ghi lại một trong những đợt công tác quan trọng của  Đoàn đại biểu Quân đội ta do Đại tướng Võ Nguyên Giáp dẫn đầu  sang Trung Quốc. Đối với chú bức ảnh này nói lên: chú được tổ chức tin tưởng giao cho nhiệm vụ phục vụ những cuộc gặp gỡ tầm chiến lược của  Bộ Quốc phòng Việt Nam  với lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc.
Chú  Hoàng Ming Phương sinh 1927, tại Hà Tĩnh. Tháng 8-1945 là học sinh chú tham gia cướp chính quyền tại Hà Nội. Cuối 1945 về Vinh, tham gia xây dựng chính quyền cách mạng. Đầu 1946 nhập ngũ, tham gia xây dựng các đơn vỵ bộ đội chủ lực QK 4, dưới sự chỉ huy của Tư lệnh Nguyễn Sơn. Chú tham gia chiến đấu tại chiến trường Bình -Trị- Thiên. Đầu 1948, khi là cán bộ tiểu đoàn, chú được gọi ra Việt Bắc, tập trung học Trung văn do Trung ương Đảng tổ chức. Giáo viên dạy là  chú Văn Trang (bạn thân của cha mẹ). Đầu1949, Đoàn cán bộ Việt Nam hành quân sang khu căn cứ du kích Việt-Quế (Quảng Đông-Quảng Tây) nằm chờ. Tháng 10-1949, cách mạng Trung Quốc thắng lợi. Đoàn cán bộ được đưa lên Thượng Hải. Tại đây, Thị trưởng Trần Nghị đã đón tiếp. Ông trao đổi với các đồng chí Việt Nam bằng tiếng Pháp. Đoàn được đưa lên Bắc kinh, bố trí vào học tập tại Học viện Mác-Lê của Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc. 
Khi quân dân ta chuẩn bị mở chiến dịch giải phóng biên giới vào cuối 1950, chú Phương được điều động về cơ quan Bộ Tổng tư lệnh, làm trưởng phòng, phiên dịch cho các buổi làm việc giữa Đại tướng Võ Nguyên Giáp với Trưởng đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc Vy Quốc Thanh. Chú là người tham gia chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, là nhân chứng lịch sử  về quan hệ Việt-Trung từ 1950-1968.
Trong đợt phong quân hàm 1958, chú nhận quân hàm trung tá. Chú Phương và chú Hoàng Xuân Điền (thư ký của cha tại cơ quan Tổng Thanh tra 1947-1950) là bạn thân. Khi chú Điền cưới cô Thu Ba có mời cha làm chủ
hôn, chú Hoàng Minh Phương dẫn chương trình. Cả nhà ta kéo đến Hội trường Sở giáo dục Tp Hà Nội dự lễ cưới. Sau này cô Thu Ba làm giáo viên chủ nhiệm  lớp lớp 10  của Nghị.  Hình ảnh chú Phương ghi rất đậm trong tâm trí tôi vì lúc đó chú Phương mới 32 tuổi, mang quân hàm trung tá, chưa vợ, đẹp trai nên gây được nhiều ấn tượng cho lũ trẻ con con cái cán bộ Bộ Quốc phòng  sống trong các  khu gia đình gần sân Cột Cờ.   
Sau 1968, chú chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị, Trung Lào. Sau 1975 chiến đấu tại chiến trường K. Chú là Phó tư lệnh, Tham hưu trưởng Quân Đoàn 4. 
Là  một cán bộ nghiên cứu khoa học quân sự, là một nhân chứng lịch sử, chú có nhiều công trình lịch sử có giá trị về Chiến dịch Điện Biên Phủ, Chú tham gia làm phim tài liệu có giá trị  về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. 
Khi gia đình chúng ta thu thập tư liệu chuẩn bị Hội thảo khoa học về cha vào tháng 8/2004, chú có nhiều đóng góp cho hội thảo và cuốn sách. 
Năm 2004, chú Văn trang sang Việt Nam dự kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, chú Hoàng Minh Phương đã gặp lại người thầy giáo Trung văn của mình tại Hà Nội. Năm 2008, hai học viên Trung văn tại  chiến khu Việt Bắc 1948 là Hoàng Minh Phương, Nguyễn Minh Long đã gặp lại giáo viên cũ của mình là Văn Trang khi sang thăm Tp Hồ Chí Minh.
Bức ảnh này được chụp cách đây 50 năm, khi quan hệ Việt-Trung rất nồng ấm, gắn bó. Đó là lịch sử. Với mỗi chúng ta nó quý vì là tư liệu  quý về những năm tháng nhận nhiệm vụ Đại sứ  Việt Nam tại Trung Quốc của cha
và đây là lần đầu tiên chúng ta có được bức ảnh này.
Về quan hệ con người trong bức ảnh này có bốn người cùng được phong quân hàm cấp tướng vào 1-1948 tại chiến khu Việt Bắc là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các thiếu tướng Văn Tiến Dũng, Hoàng Văn Thái, Trần Tử Bình. Bốn con người này có mối quan hệ đồng chí, bạn bè rất thân thiết.