Dịch bài viết của phóng viên TV France 3, đăng ngày 9-4-2013. (Phần 2)

Đối với Eric Panthou thì đây là câu chuyện kể rất nổi tiếng về các điều kiện xã hội trong các đồn điền thời bấy giờ. Qua đó, người ta hiểu được tại sao Trần Tử Bình lại trở thành một nhà quân sự cộng sản, tại sao tổ chức cuộc bạo động tại Phú riềng và bị kết án 5 năm tù ?.

Trong cuốn sách "Đồn điền Michelin ở Việt nam", Eric Panthou vừa giải thích, lại vừa bóc trần những cách thức do các ông chủ nhà máy vùng Clermont áp đặt ra : "Các ông chủ nhà máy muốn áp đặt phương pháp làm việc của họ và chủ nghĩa bảo hộ sản xuất trong nước, thực chất là cách tổ chức khoa học do Taylo sáng lập ra nhằm đạt hiệu suất cao nhất mà không tính đến địa lý và sức người. Mặc dù chi rất nhiều tiền vào lĩnh vực y tế và xây dựng bệnh viện để chống lại căn bệnh sốt rét, nhưng những đồn điền của Michelin vẫn bị nhà cầm quyền và những nhà điều tra xã hội chỉ trích".

Qua các trang sách, đọc giả cũng tìm thấy các số liệu của Alexandre Varenne - người sáng lập ra tờ báo La Montagne. Ông ta là một trong những người cầm quyền ở Đông Dương thời Michelin mở rộng đồn điền của họ.

Michelin ở Đông Dương cho tới khi chế độ Sài Gòn sụp đổ và người Mỹ ra đi, 1975.
Các đồn điền này về sau mãi mãi là tài sản của Nhà nước Việt Nam. "

(Hết bài viết,)

Đã có 2 nhận xét về cuốn sách của Eric Panthou :

DF : Tôi không nghi ngờ lợi ích của cuốn sách. Đó là cuốn sách đã vạch ra sự bóc lột thực dân của
         Michelin ở Đông Dương. Những điều này đã được nói đến từ lâu rồi !

Zadig : Cám ơn Eric Panthou và Carola Kaufmann đã cho chúng ta thấy một thời kỳ không mấy sáng
            sủa của ách bóc lột thực dân tại Đông Dương, một lịch sử trước đây lâu lắm rồi được nói ra
            rất trừu tượng, để mà không nói ra bản chất của nó. Với "chủ nghĩa bảo hộ", các ông chủ của
            chúng ta thời đó coi con người ít hiểu biết chỉ là các nô lệ bị đối xử tàn nhẫn ... Hãy nhớ lấy !