Nhớ về cô Tụy Phương (KQ)

COÂ GIAÙO TÖØ NGAØY ÑI TRAÏI TREÛ

            Töø giöõa naêm 2001, khi ñang tham gia bieân soaïn cuoán “Sinh Ra Trong khoùi löûa” thì toâi ñöôïc chuù Xuaân Ngoïc baùo tin: gia ñình ñang cho in cuoán hoài kyù cuûa coâ Tuïy Phöông vôùi caùi teân moäc maïc, daûn dò nhöng ñaày tính nhaân vaên “Nghóa tình - Naêm thaùng - Cuoäc ñôøi”. Chuù nhôø toâi tìm laïi hoïc sinh caùc theá heä cuûa Traïi nhi ñoàng mieàn Baéc ñang sinh soáng taïi TPHCM ñeå coâ chuù göûi taëng saùch.

SaÙng 30-1-2002, nhaân dòp ra Haø Noäi ñoùn nhaän huaân chöông Hoà Chí Minh cho cha, toâi tranh thuû chaïy laïi thaêm coâ chuù. Caên hoä coâ chuù ôû thuoäc chung cö soá 1 Nguyeãn Ñình Chieåu maët nhìn ra hoà Thieàn Quang vaø Coâng vieân Leâ Nin. Ngoài goïn trong chieác gheá xa-loâng, truøm chaên ngang ngöôøi phoøng reùt, coâ nhìn chaêm chaêm vaøo toâi. Coâ khoâng noùi ñöôïc nhöng toâi coù caûm giaùc coâ hieåu heát nhöõng gì toâi noùi.

… Coù moät ñieàu khaù ñaëc bieät, nhieàu con em caùn boä trung - cao caáp theá heä thöù nhaát, thöù hai ñeàu laø hoïc sinh cuûa coâ ôû Traïi nhi ñoàng mieàn Baéc töø nhöõng ngaøy khaùng chieán choáng Phaùp ôû Khe Khao (Vieät Baéc) cho ñeán sau 1954 khi veà 20 Thuïy Khueâ (Haø Noäi). Cha meï toâi göûi năm ñöùa (toâi, Thaønh Coâng, Höõu Nghò, Haïnh Phuùc, Việt Trung) vaøo Traïi ñeå coâ chaêm soùc. Heát tuoåi ôû Traïi, chuùng toâi vaãn thöôøng quay veà thaêm caùc coâ nhaân nhöõng chieàu thöù baûy ñöôïc pheùp ñi ñoùn caùc em. Cha meï toâi raát bieát ôn coâ vaø raát quyù gia ñình coâ chuù. ÔÛ Traïi coøn coù caùc coâ giaùo nhö baùc Maân (vôï baùc Ñaøo Duy Anh), coâ Chaâu (vôï baùc Ñaøo Duy Kyø), coâ Thaém… vaø baø O (em oâng Ñaëng Thai Mai) ñeàu raát yeâu meán hoïc sinh.
Naêm 1993, thaùng 8, khi nghe tin meï toâi maát, coâ bò lieät khoâng ñeán vieáng ñöôïc. Chuù ñaõ thay maët coâ ñeán chia buoàn. Thaät caûm ñoäng! Chuù ñaõ ñeå vieát laïi trong soå tang: “Tụy Phương không đến chia tay chị được. Mong chị thông cảm...".
Naêm 1995, bieát tin coâ vaøo chôi vôùi gia ñình anh Nieäm, chò Nhö, toâi ñaõ laïi chôi vaø môøi coâ chuù ñeán döï ñaùm cöôùi. Ngaøy ñoù, coâ vaãn coøn tænh taùo tuy phaûi ngoài xe ñaåy. Sôùm naøo chuù cuõng ñaåy xe ñöa coâ ra taäp theå duïc ôû coâng vieân Leâ Vaên Taùm. Coâ chuù khoâng ñeán döï ñaùm cöôùi ñöôïc nhöng vaãn coù quaø cho chuùng toâi.
Nhaân dòp coâ 75 tuoåi, luõ treû con ôû Traïi ñaõ keùo nhau ñeán möøng coâ taïi nhaø chò Xuaân Nhö ôû moät chung cö taïi ñöôøng Hai Baø Tröng, quaän 3. Vôï choàng toâi cuõng ñeán. Thaät caûm ñoäng, löùa  boïn toâi coù Toaøn Thaéng, lôùp Ñaït boät coù Hoaø, Bình con coâ Baûy Hueä, anh em Leâ Hoaø Bình… Caû boïn ngoài quaây quaàn nhö ngaøy coøn ôû Traïi caùch ñaây hôn 30 naêm. Coâ Phöông coù trí nhôù tuyeät vôøi, nhôù teân vaø ñaëc ñieåm töøng hoïc troø. Khi gaëp laïi, nhöõng kyû nieäm veà Traïi ñöôïc coâ keå laïi vanh vaùch. Thôøi gian ôû Traïi cuõng taïo döïng neân nhaân caùch cuûa moãi chuùng toâi.
Khi coâ trôû ra Baéc, cöù Teát ñeán laïi göûi thieáp chuùc möøng cho chuùng toâi. Toâi vaãn coøn löu giöõ nhöõng taám thieáp chuùc Teát vôùi neùt chöõ run run cuûa coâ, khi bò lieät coâ ñaõ coá gaéng taäp vieát baèng tay traùi. Ñeán khi Vaân Anh sinh beù Myù, baø cuõng göûi thieáp vaøo chuùc möøng. Toâi laø moät trong nhöõng hoïc troø ñöôïc coâ quan taâm, chaêm soùc. Tình caûm aáy thaät ñaùng quyù!
Nhöõng laàn coù dòp ra Haø Noäi, toâi coá gaéng thu xeáp laïi thaêm coâ chuù. Nhôù laïi nhöõng ngaøy soáng ôû Ba Lan, vì “khoâng gia ñình” vaø neân toâi hay qua thaêm vôï choàng Vieät Trieàu (con gaùi coâ). Hai ñöùa nhoû cuûa Trieàu raát quyù baùc Quoác, nay chuùng ñaõ lôùn. Naêm 1998, thaät khoâng may, khi doø daãm ñi trong nhaø, daãm phaûi ñuoâi con meøo, coâ bò ngaõ vaø bò bieán chöùng laàn hai. Laàn naøy thì coâ bò maát gioïng hoaøn toaøn, tuy vaãn nhaän bieát ñöôïc nhöõng ngöôøi thaân nhöng khoâng theå trao ñoåi nhöõng suy nghó cuûa mình. Chuù Ngoïc cöù laëng leõ chaêm soùc coâ vaø thay coâ giao dòch vôùi ñaùm hoïc troø cuõ.
Ñoïc xong cuoán saùch cuûa coâ chuù, toâi thöïc söï xuùc ñoäng. Coù caùi gì ñoù raát thaät, raát gaàn guõi vôùi tuïi toâi. Con ngöôøi coâ thaät giaûn dò, coâ vöøa laø nhaø giaùo laïi vöøa nhö moät ngöôøi meï cuûa chuùng toâi. Coâ ñaõ hy sinh taát caû vì söï nghieäp giaùo duïc treû thô. Coâ laø moät trong nhöõng baø meï Vieät Nam, raát bình dò nhöng thaät vó ñaïi!